یک افسر سابق اطلاعاتی سوریه به جنایت علیه بشریت محکوم شد

در آنچه به عنوان نقطه عطفی در مبارزه برای مسئولیت در جنگ سوریه تلقی می شد، دادگاه آلمان روز پنجشنبه یک مقام سابق اطلاعاتی سوریه را به ارتکاب جنایات علیه بشریت در حالی که در یک بازداشتگاه در دمشق اداره می کرد محکوم کرد و به آنچه فعالان و یک وکیل مدافع گفتند نتیجه گرفت. حقوق بشر یک روند برجسته از شکنجه سیستماتیک توسط دولت سوریه است.

متهم انور رسلان، سرهنگ 58 ساله امنیت دولتی سوریه که در سال های 2011 و 2012 در بازداشتگاه 251 کار می کرد، توسط دادگاهی در شهر کوبلنتس آلمان به حبس ابد محکوم شد.

این دومین محکومیت یک مقام دولتی سوریه به جرم جنایت علیه بشریت بود. تقریباً یک سال پیش، همین دادگاه، ایاد قریب، تحت امر رسلان را به چهار سال و نیم زندان محکوم کرد. هم او و هم رسلان برای اولین بار در فوریه 2019 دستگیر شدند. راسلان در سال 2014 پس از فرار از سوریه در سال 2012 به عنوان پناهنده به آلمان آمد. دادستان های آلمانی آنها را بر اساس اصل صلاحیت جهانی محاکمه کردند که بر اساس آن دادگاه های ملی ممکن است صلاحیت رسیدگی به جنایات علیه قوانین بین المللی را داشته باشند، حتی اگر در خارج از قلمرو کشور ارتکاب یافته باشند.

واسیم مقداد، نوازنده سوری و شاکی این پرونده که اکنون در آلمان زندگی می کند، گفت: «این روز مهمی برای ما است و من مشتاقانه منتظر آن بودم، زیرا برای ما و دیگر سوری ها، این روز محکومیت روشن است. که در شعبه 251 مورد سوال قرار گرفت، "شکنجه و جنایات انجام شده در زندان رژیم روشمند و سیستماتیک است، نه موارد فردی".

به عنوان معیاری برای اهمیت این روند، جمعیت از اوایل صبح پنجشنبه برای ورود به دادگاه در کوبلنتس، یک شهر کوچک آلمانی در راین، هزاران مایل دورتر از سوریه، صف کشیدند. هنگامی که حکم صادر شد، تلویزیونی که از داخل دادگاه پخش شد، رسلان را خمیده و پشت عبایی خاکستری که روی سرش پوشیده بود، پنهان شده بود.

پاتریک کراکر، نماینده شاکیان و وکیل مرکز اروپایی گفت: «برای اولین بار، یکی از اعضای ارشد رژیم سوریه به جنایت علیه بشریت محکوم شد - همچنین به لطف کار خستگی ناپذیر بسیاری از فعالان و سازمان های غیر دولتی. برای قانون اساسی و حقوق بشر (ECCHR).

«حکم امروز تنها اولین گام در برخورد با جنایات در سوریه است، اما این اولین قدم اغلب دشوارترین است.

نتیجه این روند در بحبوحه یک حرکت آهسته برای عادی سازی روابط با سوریه است، جایی که رئیس جمهور بشار اسد علیرغم یک جنگ راکد در سطح پایین، همچنان در قدرت است. در ماه‌های اخیر، دولت‌های منطقه روابط خود را با دمشق از سر گرفته‌اند، همراه با درخواست‌های فزاینده برای پیوستن مجدد سوریه به اتحادیه عرب.

مخالفان اسد با اندک امیدی به سرنگونی اسد و دولتش، در عوض به دادگاه‌های اروپایی روی آورده‌اند تا جنایتکاران جنگی را در درگیری در بحبوحه جنگ کلیساها بازخواست کنند: حملات هوایی دولت، گلوله باران‌های بی‌رویه و تهاجمات وحشیانه صدها هزار کشته، میلیون‌ها نفر به دست آورده است. پناهندگان بیشتر شد و نام کشور را مترادف با بدبختی کرد.

اما محاکمه علیه روسلان بیشتر به نحوه شروع آن مربوط می شود. در سال 2011، هنگامی که شعله های آتش انقلاب های بهار عربی در تونس و مصر شروع به رسیدن به سوریه کرد، اعتراضات در سراسر کشور علیه دولت، خاندان اسد و دوستی که کشور را برای افراد بسیار کمی التماس کرده بود، شعله ور شد. اسد قول داد پاسخ دهد.

این انتقام توسط شبکه‌ای از سرویس‌های امنیتی به سبک استاسی پشتیبانی شد که کارکنان آن صدها معترض را جمع کردند و آنها را به داخل ماشین بازجویی و شکنجه در مقیاس تقریباً صنعتی، از جمله شعبه 251، معروف به الخطیب، انداختند.

در طول دادگاه، شاهدان مجموعه‌ای از تکنیک‌های شکنجه را توصیف کردند: بازداشت‌شدگان به‌طور وحشیانه و مرتب مورد ضرب و شتم قرار می‌گرفتند، از بازوهای خود آویزان می‌شدند و برق‌آلود می‌شدند، و هفته‌ها، اگر نه ماه‌ها، در شرایط کثیف قرار می‌گرفتند. ضرب المثل زندانیان سابق این بود که «آنهایی که در داخل هستند مفقود هستند و آنهایی که بیرون هستند، نوزاد هستند».

رسلان به عنوان رئیس بخش تحقیقات الخطیب به تماشای کشتار 58 نفر و شکنجه حداقل 4000 زندانی متهم شد. او تمام اتهامات را رد کرد و اصرار داشت که سعی کرده به کسانی که می توانست کمک کند.

انتظار می رود این پرونده راه را برای احکام دیگر هموار کند.

جمعه سیف، فعال سوری حقوق بشر و وکیل دادگاه حقوق بشر، گفت: «اهمیت این روند در این نیست که اولین بار در جهان علیه جنایات اسد است، بلکه به جنایات جاری نیز رسیدگی می کند.

این یک سابقه برای مجازات این جنایات است.»

وی افزود که انتظار دارد چنین مواردی با سرعت فزاینده ای از جمله پرونده ای که در اواخر ماه جاری علیه یک پزشک سوری متهم به ضرب و شتم و شکنجه زندانیان در بیمارستان های اطلاعات نظامی سوریه و همچنین سوزاندن اندام تناسلی است، انجام شود.پسر 14 ساله.

در طول 107 جلسه رسیدگی، این فرآیند سوالاتی را در مورد گناه و مسئولیت افراد در یک سیستم مطرح کرد. وکلای رسلان در بیانات پایانی خود تاکید کردند که از اقدامات دولت سوریه دفاع نمی کنند، اما رسلان به عنوان یک سرهنگ عادی قادر به اعتراض به رفتار با بازداشت شدگان بدون ایجاد خطر نیست.

او همچنین کمتر از آنچه مورد نشان می دهد، چهره سیاه و سفید را برش می دهد. رسلان در اواخر سال 2012 پس از یک قتل عام در زادگاهش فرار کرده بود. او قبل از پیوستن به شورشیان به اردن گریخت و به حدی بالا رفت که به نمایندگی از مخالفان در مذاکرات ژنو در سال 2014 با حمایت سازمان ملل متحد رسید.

از آنجا به آلمان پناهنده شد. او با پلیس آلمان تماس گرفت زیرا مشکوک بود که همکاران سابقش در سازمان های جاسوسی سوریه او را تعقیب می کنند. پلیس سپس داستان او را بررسی کرد و قبل از شروع محاکمه علیه او در سال 2020 او را دستگیر کرد.

منتقدان و حتی مدافعان اذعان دارند که پرونده روسلان بعید است اوضاع را در سوریه تغییر دهد.

محمد عبدالله، مدیر دادگستری و پاسخگویی سوریه، گفت: «اگر مقامات ارشد امنیتی و بسیاری از گروه‌های بلندپایه را دریافت نکنید، مهم نیست که چند مقام امنیتی سابق را تعقیب می‌کنید. مرکز

این عدالتی نیست که مردم سوریه می خواهند، بلکه برای بخش کوچکی از قربانیان است.

میسن درویش، وکیلی که مرکز سوریه برای رسانه ها و آزادی بیان مستقر در پاریس را اداره می کند و در دادگاه شهادت داد، نیز به این کاستی ها اذعان کرد.

"برای واقع بینانه بودن، این دادگاه ها نه عدالت هستند و نه بهترین یا اولین انتخاب برای دستیابی به آن. درویش گفت: ما به آنها روی می آوریم زیرا نمی توانیم به عدالت در سوریه دست یابیم. با این حال، او گفت که این روند "بنیادی" و ارزشمند است.

او گزارش‌ها و اسناد ما را به گروه‌های حقوق بشر منتقل می‌کند [of Syrian government torture] از چارچوب دعاوی گرفته تا چارچوب حقایق قضایی، حقوقی و این بسیار مهم است.»

مقداد، زندانی و شاکی سابق، محاکمه را اولین گام مهم می داند.

او گفت: «این پایان نیست، آغاز است.

«بشار اسد و بهترین دستیارانش در ارتش، امنیت و اطلاعات به خاطر جنایاتی که علیه مردم سوریه مرتکب شدند، در مقابل دادگاه پایان نمی‌یابند.