چون دو هوان، دیکتاتور نظامی سابق در کره جنوبی درگذشت

چون دو هوانگ، حاکم مستبد سابق کره جنوبی که با یک کودتای نظامی به قدرت رسید و شاهد سرکوب وحشیانه معترضان دموکرات در دوران حکومتش در دهه 1980 بود، روز سه شنبه درگذشت. او 90 ساله بود.

میراث دیکتاتور سابق هم به دلیل بی‌رحمی اقدامات او و هم به دلیل انکارهای بی‌موجه و عدم ابراز پشیمانی مدت‌ها پس از تبدیل شدن کشور به یک دموکراسی پر رونق شکل گرفته است. در اواسط دهه 1990، او به دلیل تصاحب قدرت و سرکوب خونین نظامی محاکمه و به اعدام محکوم شد. چون بعداً مورد عفو قرار گرفت.

به گفته سخنگوی سابق او، چون که اوایل سال جاری مبتلا به مولتیپل میلوما تشخیص داده شد، اوایل سه‌شنبه در خانه‌اش در سئول سقوط کرد. در زمان مرگ، او هنوز بیش از 80 میلیون دلار غرامت بدهکار بود که به گفته دادستان‌ها، دستاوردهای غیرقانونی ناشی از فساد بود. او از پرداخت امتناع کرد و در یک مقطع مدعی شد که فقط 291000 وون - کمتر از 250 دلار - به نام خود دارد، اما دادستان ها به تعقیب و یافتن دارایی ها، از جمله برخی از مخفیانه ها در ایالات متحده ادامه می دهند.

برای بسیاری از مردم کره جنوبی، چون نمادی چالش برانگیز از سر درد در تاریخ مدرن کره جنوبی است. او بخشی از یک نظامی نظامی بود که کنترل کشور را در سال 1961 تحت فرمان ژنرال ارتش پارک چونگ هی به دست گرفت و در طول دیکتاتوری 20 ساله پارک تا زمان ترور او در سال 1979 نقش کلیدی ایفا کرد. پس از مرگ پارک چون، کنترل ارتش را به دست گرفت، اعلام کرد. حکومت نظامی شد و ریاست جمهوری را بر عهده گرفت.

سال‌های تحت فرمان پاک و چون نیز زمان رشد سریع اقتصادی و صنعتی شدن کره جنوبی بود، صنعت این کشور شکوفا شد و صادرات آن افزایش یافت. در همان زمان، تحت حکومت استبدادی آنها، مخالفان و فعالان دانشجویی که خواستار اصلاحات دموکراتیک بودند ربوده، شکنجه یا ناپدید شدند.

بدنام ترین شهرت او سرکوب اجباری نظامی قیام مدنی در شهر گوانگژو در ماه مه 1980 است. نیروهای تحت فرمان او به روی توده های شهروندان معترض که بسیاری از آنها دانشجو بودند تیراندازی کردند و صدها نفر را کشتند. عدم مداخله ایالات متحده و تأیید ضمنی دولت چون موجی از احساسات و اعتراضات ضد آمریکایی را برانگیخت که تا به امروز طنین انداز شده است.

چوی جین، که مؤسسه رهبری ریاست جمهوری مستقر در سئول را اداره می کند و به عنوان روزنامه نگار در اواخر دهه 1980 از مرگ غیرنظامیان در گوانگژو گزارش می دهد، می گوید: «حکومت او بیش از هر رئیس جمهور دیگری با غیرقانونی و خشونت همراه بود. «تا آخرین روزهای او هیچ عذرخواهی شخصی و حتی بیشتر سیاسی وجود نداشت. قربانیان بسیار زیاد بود، اما حتی ابراز تاسفی هم وجود نداشت.»

پلیس ضد شورش کره جنوبی برای متفرق کردن دانش آموزان در خیابان شینچون در 28 مه 1993 از گاز اشک آور استفاده کرد. دانشجویان برای اعتراض به روسای جمهور سابق رو تائه وو و چون دو هوانگ به اتهام دست داشتن در قتل عام گوانگژو در سال 1980 تجمع کردند.

(کیم جائه هوان / خبرگزاری فرانسه / گتی ایماژ)

چون در سال 1931 در هاپچئون، در بخش جنوب شرقی شبه جزیره کره، در خانواده ای فقیر اما تحصیل کرده به دنیا آمد. او از آکادمی نظامی کره فارغ التحصیل شد و بعداً یک سال را به عنوان افسر جوان در مدارس نظامی آمریکا گذراند.

در دوران دیکتاتوری پارک، او عمیقاً درگیر امنیت پارک بود و گروه کوچکی از فارغ‌التحصیلان آکادمی نظامی تشکیل داد که بعداً به او در غصب قدرت کمک کردند.

در ماه مه 1980، ماه‌ها پس از حکومتش، چون حکومت نظامی اعلام کرد، چهره‌های مخالف و رهبران دانشجویی را دستگیر کرد و مجلس ملی را تعطیل کرد. اعتراضاتی که خواستار برگزاری انتخابات آزاد و پایان دادن به حکومت استبدادی هستند در سراسر کشور به راه افتاده است. در گوانگژو، استان زادگاه رهبر محترم اپوزیسیون کیم دائه جونگ، که بعداً رئیس جمهور و برنده جایزه صلح نوبل شد، این اقدامات باعث اعتراضات پرشور شد که در یک میدان مرکزی به راه افتاد. نیروهای ویژه نظامی شهر را محاصره کردند و به آنها حمله کردند و در سرکوب خونین به روی شهروندان آتش گشودند.

با وجود سرکوب، تظاهرات خیابانی و فعالیت‌های دانشجویی که خواستار دموکراسی بودند، در طول سلطنت چون افزایش یافت. در سال 1987، پس از اعلام انتخابات غیرمستقیم به‌عنوان جانشین منتخب دستی‌اش که اعتراض‌های شدید و گسترده‌ای را برانگیخت، چون موافقت کرد و اجازه برگزاری انتخابات مستقیم را داد که نقطه عطفی در مسیر کره جنوبی به سوی دموکراسی بود.

در سال 1995، او به اتهام کودتا، قتل های گوانگژو و رشوه خواری، همراه با رو تائه وو، ژنرال نظامی سابق که در کودتا نیز شرکت داشت و در سال 1987 رای مردم را برای جانشینی چون به عنوان رئیس جمهور به دست آورد، متهم شد. حکم اعدام چون به حبس ابد کاهش یافت و بعداً مورد عفو قرار گرفت.

چون علیرغم محکومیتش در عالی‌ترین دادگاه کشور، در سال‌های اخیر اظهار داشته است که سرکوب گوانگژو یک عملیات نظامی قانونی بوده و او دستور قتل‌های بی‌رویه را صادر نکرده است. او در سال 2017 یک خاطرات سه قسمتی با انکارهای مشابه نوشت و به دلیل تهمت شکایت شد زیرا اظهارات کشیش فقید مبنی بر شلیک هلیکوپتر به معترضان را رد کرد. او مجرم شناخته شد اما به حبس تعلیقی محکوم شد.

موقعیت عمومی او در تضاد با موضع روه است که تا حد زیادی دور از انظار عمومی باقی می ماند و از طریق پسرش به کشته شدگان گوانگژو ادای احترام می کند. رو در اکتبر درگذشت.

انجمن کسانی که اعضای خانواده خود را در گوانگژو از دست داده اند، روز سه شنبه در بیانیه ای اعلام کرد: "چون از طریق دروغ ها و تحریف های مداوم، مردم کره و سیستم حقوقی را با توهین و تحقیر مردگان با خاطرات خود گمراه کرده است، نه پشیمانی یا عذرخواهی." او مدام فقط بهانه های رقت انگیز را ارائه می کرد و از مسئولیت دوری می کرد.»

از چون همسر، سه پسر و یک دختر به یادگار مانده است.